(อตีตา ปุจฺฉา อุปฺปาเทปิ นิโรเธปิ อุปฺปาทนิโรเธปิ อนุโลมมฺปิ ปจฺจนีกมฺปิ สทิสํ)ฯ
(3) อนาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
[211] (ก) ยสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสตายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(ข) ยสฺส วา ปน โสตายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ โสตายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ จกฺขายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
(ก) ยสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ จกฺขายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ฆานายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ จกฺขายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
(ก) ยสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส รูปายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(ข) ยสฺส วา ปน รูปายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ รูปายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ รูปายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ จกฺขายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
ยสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มนายตนํ…เป.… ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ธมฺมายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ จกฺขายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ (จกฺขายตนมูลกํ)
[212] (ก) ยสฺส ฆานายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส รูปายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(ข) ยสฺส วา ปน รูปายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ฆานายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ รูปายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานายตนํ อุปปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ รูปายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ฆานายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
ยสฺส ฆานายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มนายตนํ…เป.… ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ฆานายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ธมฺมายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ฆานายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
[213] ยสฺส รูปายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มนายตนํ…เป.… ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส รูปายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ รูปายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ธมฺมายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ รูปายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
[214] (ก) ยสฺส มนายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส มนายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ มนายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ธมฺมายตนญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ มนายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
(ข) อนุโลมโอกาโส
[215] ยตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ…เป.…ฯ